Prof. Anna Kołodziej
Lekarz-urolog, Polskie Towarzystwo Urologiczne
Zapalenia układu moczowego mają charakter wstępujący z florą pochodzącą z naszego mikrobiomu, czyli z naszych bakterii, które zamieszkują przewód pokarmowy, skórę i śluzówki sromu, krocza, cewki moczowej, pęcherza i są to infekcje najczęściej bakteryjne, czasem innymi drobnoustrojami-wirusami, drożdżakami, pierwotniakami itp. Czasem mogą to być infekcje zakaźne przenoszone drogą płciową tzw. weneryczne – jak np. rzeżączka, chlamydie, rzęsistki.
Jakie są objawy zapalenia dróg moczowych? Czym charakteryzuje się ta przypadłość?
Objawy zapalenia dolnych dróg moczowych zależą od intensywności infekcji i zajętego obszaru. Pospolite zapalenie cewki i pęcherza u kobiet charakteryzuje się częstym oddawaniem moczu w małych ilościach, bolesnym parciem na mocz, pieczeniem przy mikcji. Gdy infekcja penetruje do wyższych partii układu moczowego z pęcherza pojawia się gorączka.
U mężczyzn często mamy zapalenie cewki z objawami częstomoczu i pieczenia przy oddawaniu moczu. Natomiast zapalenie gruczołu krokowego manifestuje się przeważnie gorączką, bólami przy oddawaniu moczu, częstomoczem, czasem zatrzymaniem moczu.
Czy przy zapaleniu układu moczowego zawsze potrzebna jest antybiotykoterapia?
Przy pospolitym, niepowikłanym zapaleniu pęcherza moczowego i cewki przebiegającego bez stanów gorączkowych, podawanie antybiotyków sprzyja jedynie szybkim nawrotom infekcji i wytwarzaniu flory opornej na antybiotyki. Co więcej antybiotykoterapia u kobiet niszczy prawidłową florę bakteryjną pochwy i sromu (pałeczki kwasu mlekowego). Uważa się, że ta prawidłowa flora najlepiej nas zabezpiecza przed inwazją innych drobnoustrojów (bakterii i drożdży) w te okolice.
Przyjmowanie dużych ilości płynów celem uzyskania obfitej diurezy, leków rozkurczowych, przeciwbólowych, preparatów ziołowych często jest wystarczające do zahamowania niepowikłanych zapaleń pęcherza, cewki i do samowyleczenia. Czasem, przy przedłużeniu się objawów, zastosowanie prostych leków odkażających mocz jest wystarczające do opanowania infekcji.
Jedynie w wypadku wystąpienia stanów gorączkowych czy powikłanych, nawrotowych infekcjach układu moczowego należy zastosować antybiotykoterapię. To leczenie powinno być stosowane z uwzględnieniem rodzaju bakterii jakie bytują w tej okolicy, a najlepiej zgodnie z antybiogramem, czyli sprawdzeniem na wrażliwości bakterii na antybiotyki. Bakterie wywołujące te infekcje charakteryzują się bowiem szybkim nabywaniem oporności na antybiotyki. Szybsze włączenie do terapii antybiotyków zaleca się również u osób z obniżoną odpornością, z cukrzycą, pacjentkom w ciąży, czy przy uporczywych, nawrotowych i powikłanych infekcjach.