Lek. Monika Hanyż
Specjalista ginekologii i położnictwa, Instytut Matki i Dziecka, Klinika Położnictwa i Ginekologii
Połóg to okres około 6-8 tygodni po porodzie, kiedy organizm kobiety przechodzi kolejne zmiany. Z jednej strony kobieta dochodzi do siebie po okresie ciąży i przebytym porodzie, a z drugiej rozpoczyna się kolejny proces – laktacja. Przemiany te związane są silnie ze zmianami hormonalnymi jakie zachodzą w tym czasie i mają one wpływ na dobrostan narządu rodnego.
Infekcje intymne w okresie połogu można podzielić następująco: związane z ewentualnymi ranami krocza po porodzie, związane ze zmienioną florą bakteryjną w pochwie, związane z zapaleniem błony śluzowej macicy.
Infekcje – przyczyny i rodzaje
Przyczyną infekcji rany krocza po porodzie jest jej zanieczyszczenie bakteriami bytującymi na kroczu, w pochwie lub bakteriami pochodzenia jelitowego. Najczęściej infekcje objawiają się: miejscowym bólem, obrzękiem, zaczerwienieniem, nieprawidłową ropną wydzieliną z rany, z możliwą towarzyszącą gorączką.
Postępowaniem z wyboru jest wizyta u ginekologa, który przepisze leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe oraz skontroluje gojenie rany. Jeśli ranie towarzyszy ropna wydzielina, lekarz pobierze wymaz do badania bakteriologicznego i zaleci antybiotykoterapię miejscową lub ogólną doustną, która na tym etapie może być niezbędna. Po uzyskaniu wyniku posiewu należy zweryfikować trafność zastosowanego antybiotyku i ewentualnie zmodyfikować leczenie.
Po porodzie dochodzi do zmian hormonalnych, które mają na celu stymulację, a następnie utrzymanie laktacji. Jest to możliwe dzięki podwyższeniu poziomu prolaktyny, przy obniżeniu poziomu estrogenów. Hipoestrogenizm doprowadza do znaczących zmian w biocenozie pochwy, m.in. zanikają dobroczynne pałeczki kwasu mlekowego, przez co błona śluzowa pochwy staje się delikatna, cienka i podatna na najmniejsze podrażnienia i urazy. Może doprowadzić to do infekcji zarówno o podłożu bakteryjnym, jak i grzybiczym. Najczęstszymi objawami takiego zapalenia są: świąd, pieczenie, obrzęk i pojawienie się nieprawidłowej wydzieliny o różnym natężeniu i przykrej woni. Leczeniem z wyboru są leki przeciwgrzybicze i antybiotyki podane dopochwowo lub rzadziej doustnie – zgodnie z zaleceniami ginekologa.
Trzecim rodzajem infekcji, która może się pojawić w okresie połogu, jest zapalenie błony śluzowej macicy. Może wystąpić, jeśli podczas porodu stosowane były procedury inwazyjne w jamie macicy: ręczne wydobycie łożyska, wyłyżeczkowanie jamy macicy po porodzie bądź poród był operacyjny – wykonano cięcie cesarskie. Zapalenie błony śluzowej macicy objawia się złym samopoczuciem, osłabieniem, bólem macicy lub bólem zlokalizowanym w podbrzuszu, gorączką i nieprzyjemnym zapachem krwi wypływającej z pochwy we wczesnym okresie połogu. Niezbędna jest konsultacja u ginekologa, która obejmie badanie ginekologiczne, ultrasonograficzne i bakteriologiczne – pobranie posiewu z kanału szyjki macicy lub jamy macicy – oraz zastosowanie leków przeciwbólowych i przeciwgorączkowych, a także ewentualnie antybiotykoterapii.
Leczenie
W leczeniu infekcji intymnych w czasie połogu niezmiernie ważna jest odpowiednia higiena krocza, stosowanie przewiewnej bielizny i odpoczynek.
Nieleczona infekcja jest dużym dyskomfortem dla kobiet i może przerodzić się w poważniejszy stan chorobowy. Nie należy zatem bagatelizować objawów i pojawiających się dolegliwości, a do ginekologa należy zgłosić się najszybciej, jak to możliwe.