Prof. dr hab. n. med. Agnieszka Drosdzol-Cop
Ginekolog-położnik, ginekolog dziecięcy i seksuolog, Katedra i Klinika Ginekologii, Położnictwa i Ginekologii Onkologicznej, Pododdział Ginekologii Dziecięcej i Dziewczęcej, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Nowoczesna antykoncepcja nie tylko zabezpiecza przed zajściem w ciążę, ale jest też m.in. wygodna i łatwa w stosowaniu.
Jakie metody antykoncepcyjne są obecnie dostępne dla pacjentek i czym się charakteryzują?
Obecnie dostępnych jest wiele różnych metod antykoncepcyjnych, które w zależności od sposobów aplikacji można podzielić na krótkoterminowe i długoterminowe. Do pierwszej grupy zaliczane są tabletki antykoncepcyjne, spośród których kobiety mogą zdecydować się na tabletki dwuskładnikowe (bazują na progesteronie i estrogenie) lub jednoskładnikowe (tzw. minipigułki, bazują na progesteronie). Co ważne, oprócz tego, że chronią one przed niechcianą ciążą, mają też działanie pozaantykoncepcyjne, w tym np. tabletki dwuskładnikowe mogą korzystnie wpływać na skórę, a także leczyć bolesne miesiączkowanie. Natomiast do antykoncepcji długoterminowej zaliczamy stosowane raz w tygodniu plastry antykoncepcyjne (stosowanie i zalety są takie same jak w tabletkach dwuskładnikowych) i aplikowane raz w miesiącu krążki dopochwowe, których główną zaletą jest stałe uwalnianie hormonów. Najdłużej działającą metodą bez konieczności pamiętania o wymianie, a także z dodatkowym działaniem ograniczającym obfite krwawienia, jest wkładka wewnątrzmaciczna – wymienia się ją zwykle co 6-8 lat. Co ważne, jej stosowanie wiąże się z mniejszym ryzykiem popełnienia błędu przez kobietę, co może mieć miejsce np. podczas stosowania tabletek antykoncepcyjnych, a ponadto jest niewyczuwalna zarówno przez kobietę, jak i mężczyznę.
W jaki sposób dobiera się metodę antykoncepcji dla konkretnej pacjentki? Jaką rolę pełni w tym dialog pacjentka-lekarz?
Wizyta polegająca na doborze metody antykoncepcyjnej nie należy do krótkich. W jej trakcie lekarz przeprowadza obszerny wywiad na temat zdrowia kobiety, wykonuje badania, takie jak cytologia, badanie piersi i na podstawie zebranych informacji sugeruje, które metody będą najlepszym wyborem. Warto pamiętać, że dialog pacjentka-lekarz jest tutaj kluczowy, gdyż istotne jest, by poznać zarówno oczekiwania i potrzeby kobiety, jak i przedstawić zalety, wady i przeciwwskazania do stosowania różnych metod – tak, by wybór metody antykoncepcyjnej był dla konkretnej kobiety najbezpieczniejszy.
