Dr n. med. Monika Czerska
Ukończyła akademię medyczną. Z wyróżnieniem obroniła tytuł doktora nauk medycznych w Instytucie Psychologii i Neurologii w Warszawie. Jest również certyfikowanym członkiem Polskiego Towarzystwa Ultrasonograficznego. Popularyzatorka wiedzy medycznej.
Prawidłowy sen jest podstawą zdrowia fizycznego i psychicznego. Należy reagować na wszystkie sygnały wysyłane przez organizm, gdyż krótkotrwałe problemy mogą przerodzić się w bezsenność przewlekłą.
Dlaczego tak ważna jest odpowiednia jakość i długość snu? Ile powinniśmy spać, aby nasz organizm dobrze funkcjonował?
Sen wpływa na wszystkie obszary organizmu, jest fundamentem zdrowia fizycznego i psychicznego. Większość ludzi, głównie młodych, traktuje sen jako stratę czasu, ale podczas snu regulowane są najważniejsze procesy odpowiadające za układ neurologiczny, odpornościowy, metabolizm czy kwestie hormonalne u kobiet. Sen ma też ogromny wpływ na mózg, bo to wtedy dochodzi do jego detoksykacji. Badania pokazują, że brak odpowiedniego snu wpływa negatywnie na podejmowanie decyzji życiowych, bo po nieprzespanej nocy organizm funkcjonuje tak, jakby we krwi miał 0,8 promila alkoholu. Dzienna dawka snu krótsza niż 6 godzin znacząco zmniejsza koncentrację, z kolei sen dłuższy niż 9 godzin może być przyczyną chorób neurologicznych czy depresji. Optymalna długość snu w ciągu nocy to dla dzieci 9-11 godzin, dla młodzieży 8-9, dla dorosłych 7-9, a dla seniorów 7-8 godzin.
Czym jest bezsenność i dlaczego nie należy bagatelizować problemów ze snem?
Bezsenność polega na niedostatecznej ilości i/lub jakości snu. Może się objawiać trudnością w zasypianiu – alarmujący powinien być stan, gdy ten proces przekracza 45-55 minut. O bezsenności mówimy też w przypadku zbyt wczesnego wybudzania się i niemożności dalszego zaśnięcia. To także częste wybudzenia w nocy, łącznie trwające więcej niż 30 minut. Ważne, żeby takich pierwszych sygnałów, które wysyła organizm, nie lekceważyć i interweniować już przy pierwszych problemach ze snem. Epizodyczna, krótkotrwała bezsenność – o której mówimy w przypadku, gdy problemy ze snem trwają krócej niż 3 miesiące – łatwo może się bowiem przerodzić w bezsenność przewlekłą.
Jakie są najczęstsze przyczyny problemów ze snem i jak sobie z nimi radzić?
Najczęstsze przyczyny to stres związany np. z problemami w pracy czy w domu oraz niewłaściwy tryb życia, skutkujący np. niewłaściwą dietą, spożywaniem posiłku czy alkoholu tuż przed snem, czy nadmierne nocne patrzenie w ekran telefonu lub telewizora. Przyczyną bezsenności krótkotrwałej mogą być infekcje czy schorzenia powodujące ból. Problemy ze snem może powodować także niewygodne łóżko, sztuczna pościel czy zbyt wysoka temperatura w sypialni. Problemy ze snem dwukrotnie częściej dotyczą kobiet ze względu na układ hormonalny, więc tę grupę społeczną szczególnie uczulam na ten problem.
Jak wspierać nasz organizm, jeżeli cierpimy na bezsenność?
Najważniejsza jest zmiana stylu życia i tzw. higiena snu. Ważne, aby nie lekceważyć pierwszych objawów, nawet w przypadku bezsenności krótkotrwałej i od razu działać. Można korzystać z różnych preparatów, w tym leków bez recepty. Pomocne mogą być leki zawierające substancje takie jak difenhydramina, która działa nasennie i uspokajająco, a którą można stosować w przypadku krótkotrwałej bezsenności u osób dorosłych. Zalecam również wieczorne techniki relaksacyjne, takie jak mindfullnes, medytacja, krótki spacer, ciepła kąpiel, a nawet moczenie nóg.
